چيهه

42 سينٽي ميٽر جسامت واري هيءَ بدڪ جا نر ماد هڪجهڙا ٿين ٿا. ٻچو به بالغ پکيءَ سان مشابهه ٿئي ٿو. چيهه جي چنهب، ٽنگون ۽ پير سرمائي ڪارا ٿين ٿا. ان بدڪ جي پڇ جا مٿيان کنڀ اکروٽي ۽ پرن جي ٻاهرين ڪناريءَ وٽ اکروٽي چاڪليٽي چٽو هوندو آهي. جيڪو اڏامڻ مهل بلڪل صاف ڏسبو آهي. بالغ ۽ ٻچي جي چوٽيءَ تي ناسي کنڀ ۽ چوٽيءَ کان ڪنڌ تائين ڪاري ليڪ ٿئي ٿي. ڳچي هلڪي ڀوري بادامي هوندي اٿس. پيٽ جا کنڀ هلڪا اکروٽي، پڇ جي هيٺان اڇو، پٺيءَ جا کنڀ هيڊا سرمائي ٿين ٿا جن جون ٻاهريون ڪناريون گولائيءَ ۾ بادامي رنگ جون ٿين ٿيون.
چيهه اڏامڻ مهل هيٺان ۽ مٿان تمام گهري رنگ جي نظر ايندي آهي. ان جو مٿو ۽ ڳچي سرمائي ڀوري ٿئي ٿي. گهري ناسي چوٽي اٿس.جيڪا مٿي جي پاسن کان جدا رنگ جي ٿئي ٿي. اڏامڻ مهل پڇ جي مٿان روشن اکروٽي ڳاڙهو پٽو ڏسبو آهي. ٻچو بالغ سان گهڻو مشابهه ٿئي ٿو پر اندرئين پاسي رنگ ۾ گهٽ چمڪدار ڀورو هوندو آهي. چوٽي گـهِري ۽ ڪنڌ تي ڪاري ليڪ غير موجود هوند اٿس.
جسامت ۾ ڳرو آهي. مضبوط اڏار اٿس ۽ پنهنجي نسل جي ٻي جنس Dendrocygna bicolor جي ڀيٽ ۾ گهٽ شور ڪندو آهي. اڏامڻ مهل ان جو آواز هلڪو، مستقل، ارتعاشي پر ڪنهن ڪنهن مهل ناگوار چيخ جهڙو هوندو آهي. آرام سان ويٺو هوندو ته ’وِي .... ي ... وِي .....‘ جهڙي هيٺانهين آواز ۾ ٽرانڪ نموني سيٽي وڄائيندوآهي.
هي پکي پنهنجي هم نسل جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ گروهه پسند . آهي ڏينهن جو پاڻيءَ ۾ نيم ٻڏل ٽارين يا ترندڙ ٻوٽن تي آرام ڪندو آهي. ساحل ويجهو کليل سمنڊ يا سمنڊ جي ٻاڙين ڍنڍن تي به گهمندو نظر ايندو آهي. تانگهي پاڻيءَ ۾ تڙڳي ٿو. اونهي پاڻيءَ ۾ ٽٻي به ڏئي ٿو.
پکي عام طور اهڙن جاين تي ڏسجي ٿو جتي سيلابي چراگاهه، ساريال جا علائقا، مٺي پاڻيءَ جي ڇر، تانگها تلاءَ ۽ ڍنڍون هجن، جن ۾ گهڻو گاهه هجي، پاڻيءَ ۾ ٻڏل ٽاريون يا ترندڙ ٻوٽن جو ماحول هجي. هي اپکنڊ جو پکي آهي. سنڌ ۾ چوماسي دوران ايندو ۽ اونهاري ۾ ڏسبو آهي.