گرانٺ مٺڙيو

ناني پوڙهي، گرانٺ مٺڙئي جي ڳالهه ڪندي هئي. گرانٺ مٺڙيو قد جو ڄامڙو، اٽڪلي، پراسرار ۽ ڪچڙا ٻار کائڻ جو شوقين آهي ۽ هٿ جيتري ڏاڙهي اٿس. جڏهن ڪٿي ٻار ڄمندو آهي ته اهو چورائي کائي ويندو آهي ۽ ماءُ ويچاري روئي رڙي اڌ چري ٿي ويندي آهي.

گرانٺ مٺڙئي جو نالو ”ابت سبت انگڙ ونگڙ“ آهي ۽ انساني آباديءَ کان پري جهوني پڙ جي هڪ آتانهين پور ۾ رهندو آهي. جڏهن به کيس خبر پوندي آهي ته فلاڻي گهر ۾ ٻار ڄائو آهي ته هڪ ٽنگ تي بيهي نچندو ۽ ڳائيندو آهي:

”چورائي مان کائيندس

ڪچڙو ڪچڙو ٻارڙو

مائي مون کي ڇا ڪندي

آهيان آئون ڄامڙو

ابت سبت انگڙ ونگڙ آهي

منهنجو نالڙو!“

گرانٺ مٺڙيو پاڻ کي عقل ۾ سڀ کان اڪابر سمجهندو آهي پر سندس وات مان ڪڏهن به چڱي ڳالهه نه نڪتي آهي. ڪڏهن گل نه ڇاڻيو اٿس. جڏهن ڳالهائيندو آهي تڏهن هانءُ ساڙي وجهندو آهي. ڪنهن فقير جي ساڻس ملاقات ٿي هئي، ٻه گهڙيون نه ويهي سگهيو جو گرانٺ مٺڙئي جي وجود مان ڍونڍ جي ڌپ تي آئي. تازو هن بيان ڏنو آهي ته سنڌ ۾ سنڌي چاليهه سيڪڙو آهن تنهنڪري اڪثريت کي نمائندگي ڏيڻ لاءِ ٻين صوبن وارن کي سنڌ ۾ مقرر ڪرڻ وارو عمل درست آهي. سندس هر چال انگڙ ونگڙ، سوچ ابت سبت ۽ طبيعت ڏنگي آهي.

گرانٺ مٺڙئي جي وجود مان ڌپ انڪري ايندي آهي جو هن ڪڏهن به سونهن ۽ سچائيءَ جو سبق نه پڙهيو آهي ۽ ماڻهپي کي ڌڪاريو آهي. ”انساني رت ۾ پاڻ ٻوڙيو اٿس ۽ جهوني بڙ جي اتانهين پور“ ۾ ٺاهيل مورچي مان پراسرار قوتن ذريعي اڪثر انصاف ۽ سچائي کان لڪندو ۽ انسانن کي آزاريندو رهي ٿو.

انساني تاريخ جي هر دؤر ۾ گرانٺ مٺڙئي پنهنجا ڪم ڏيکاريا آهن ۽ انسانن کي جانورن وانگر ڪهايو آهي.ڍ

جڏهن جڏهن ماڻهوءَ پنهنجي وجود يا ماڻهو هنن بابت دعويٰ ڪئي آهي ۽ حق گهريا آهن تڏهن تڏهن گرانٺ مٺڙئي جهوني بڙ جي اتانهين پور ۾ ٺاهيل مورچي مان پراسرار قوتن جي آڌار تي راتاها هنيا آهن.

هو ايئن ڇو ٿو ڪري؟ صرف ان ڪري ته هو ماڻهپي جو دشمن اهي. جڏهن جڏهن انسانن جي آباديءَ ۾ ماڻهپي جي راڄ لاءِ ڪچڙو ڪچڙو خيال اڀرندو آهي تڏهن تڏهن گرانٺ مٺڙيو انساني ماس چٻاڙڻ جو تصور کڻي هڪ ٽنگ تي نچندو آهي.

گرانٺ مٺڙئي ڌرتيءَ سان ڪو به واسطو نه رکيو آهي نه ئي ان کي ماءُ ڀانيو اٿس، تنهنڪري ئي ڌرتيءَ جا ٻچا کائيندو آهي ۽ ڌرتيءَ کان مٿانهين جاءِ تي يعني ”پراڻي بر“ جي ”سڀ کان اٿانهين پور“ ۾ رهندو آهي ۽ پنهنجيون ڪارروايون جاري رکندو آهي. وٽس مائي ڌرتي ۽ ان جي ڪچڙن ٻارن لاءِ ڪو قياس ۽ احترام ناهي.

ٻئي طرف، هڪ ادو انب آهي، جيڪو ڌرتيءَ کي ماضءُ ڀائني ٿو ۽ سندس دل ڪچڙي ٻار جهڙي معصوم خواهش آهي ته هو پنهنجي ڪٽنب جي خوشيءَ لاءِ روزگار هٿ ڪري، ايم اي ۽ پوزيشن کنئي اٿس ۽ ماستريءَ لاءِ پي ايڇ ڊي جي تياري پيو ڪري. پر ڇا پوءِ به سندس اها ڪچڙي خواهش پوري ٿيندي؟ خبر ناهي. جيسين گرانٺ مٺڙيو آهي؛ تيسين ته ادي انب جي اها معصوم خواهش پوري ٿيندي نظر نه ٿي اچي.

اجهو گرانٺ مٺڙئي وري بيان ڏنو آهي ته ڪوٽا سسٽم جي خاتمي لاءِ غور پيو ٿئي. اجهو هن وري هڪ ٽنگ تي بيهي نچڻ شروع ڪيو آهي.

(هيءَ سين خميس 11 آگسٽ 1988ع، روزانه هلال پاڪستان ڪراچي)