ڪراچيءَ جي ڪهاڻي

� توبون رکيل هيون. مٽيءَ جون ديوارون 16 فٽ اوچيون آهن. برجن ۾ پهريدارن جي رهڻ ۽ پهري لاءِ جايون ٺهيل آهن. لياري نديءَ واري رخ جو دروازو ’مٺو در‘ مشهور آهي ڇاڪاڻ ته لياريءَ جي پيٽ ۾ کوهه کوٽيل هئا، سمنڊ واري رخ ۾ دروازي کي ’کارو در‘ چوندا هئا.“


هن ڪوٽ جي بيهڪ 24º 47´ 17´´ N , 66º 58´ 15´´ E ڊگهائي ۽ ويڪرائي ڦاڪ تي هئي. ڪوٽ هاڻي ختم ٿي چڪو آهي، فقط نالا رهجي ويا آهن.


1794ع ۾ ٽالپرن ڪراچيءَ تي قبضو ڪيو ۽ منهوڙي تي قلعو جوڙي بندوبست مضبوط ڪري ڇڏيو پر جڏهن دفاع جو وقت آيو ته منهوڙي تي موجود حفاظتي عملو توب جو هڪ گولو به ڇوڙي نه سگهيو ڇاڪاڻ ته توبن تي ڪٽ چڙهي وئي هئي ۽ قلعي ۾ حفاظتي عملو نه هئڻ برابر هو. اها 1839ع جي ڳالهه آهي جڏهن انگريزن ڪراچيءَ تي قبضي لاءِ منهوڙي تي حملو ڪيو هو. ڪراچيءَ تي انگريزن ڪنهن خاص مزاحمت کانسواءِ قبضو ڪري ورتو هو. ان کان پوءِ ڪراچيءَ جي ترقيءَ جا سڀ رستا کلندا ويا. جڏهن انگريزن ٽالپرن کان سنڌ فتح ڪئي ۽ پوءِ جڏهن 1947 ۾ هندستان جو ورهاڱو ٿيو تڏهن کان ڪراچيءَ جي آبادي ۽ مجموعي ترقيءَ ۾ ڇڙواڳ حد تائين واڌ آئي.


----kohistan2024_07_19_17_24_files-- --