کل جا سم سم

کل جا سم سم

عوام کان ڦريل دولت ٻيهر هٿ ڪرڻ لاءِ ڦورن جي ڪڍ لڳڻ ضروري آهي. ڦورن عوام جي دولت ڦري ڪنهن اهڙي غار ۾ لڪائي اهي جيڪو عوام جي اکين کان اوجهل آهي. ان غار جو منهن هڪ اهڙي منتر سان کلي ٿو جنهن جي ڄاڻ فقط ڦورن کي آهي. عوام کي فقط ٿاڻن تي ايف آءِ آرون ڪٽائڻ جي ڪم تي لڳايو ويو آهي ۽ ٿاڻن ۾ ويٺل ڦورن جا ڇاڙتا عوام جي دولت ۽ سرگرمين بابت هڪ هڪ خبر ڌاڙيلن کي ٻڌائيندا رهن ٿا. ڌاڙيلن جو جاسوسي نظام تمام زبردست آهي. تنهنڪري ان غار تائين پهچڻ لاءِ هڪ هڪ وک تمام خبرداري ۽ رازداري سان کڻڻي پوندي.

سنڌ جي ماڻهن جي ڦريل دولت ڇا آهي؟ زمينون، پاڻي، تعليمي ادارا، ڪارخانا، علاج جون سهولتون، نوڪريون، امن ۽ سڪون، ڌاڙيل سڀ ڪجهه کڻي ويا آهن ۽ هڪ غار ۾ لڪائي رکيو اٿائون، جنهن ۾ پاڻ وڃي موجون ماڻين ٿا. عوام فقط ايف آءِ آرون ڪٽائڻ جي چڪر ۾ لڳايل آهي. ڌاڙيل عوام جي مقبول اڳواڻ ذوالفقار علي ڀٽي کي شهيد ڪيو. مزورن جي ساٿي نذير عباسيءَ کي شهيد ڪري وڌو، فاضل راهو کي شهيد ڪيو. ناصر بلوچ ۽ اياز سمي کي شهيد ڪيو. ايمنسٽي انٽرنيشنل ڌاڙيلن جي راڄ ۾ شهيدن جو تعداد 2 هزار ٻڌايو آهي. اهو سلسلو اڃا تائين هلندڙ آهي.

سٺن ماڻهن جي شهادتن جو سلسلو ڇو جاري ٿيو آهي؟ ان ڪري ته انهن ماڻهن کي ان منظر جي ڄاڻ ٿي وئي هئي جنهن مان ان غار جو در کلندو آهي جنهن ۾ عوام جي ڦريل دولت لڪائي وئي آهي. انهن ماڻهن کي نه رڳو منتر جي خبر پئجي وئي آهي پر تنهن غار جو در کولڻ لاءِ اوڏانهن جو سفر به شروع ڪيو هو. ڌاڙيلن جي جاسوسي نظام ڌاڙيلن کي خبر ڪئي ۽ چڱا ماڻهو اوچتو بي خبريءَ ۾ مارجي ويا.

چاليهن چورن واري غار جو دروازو ”کل جا سم سم“ جي منتر سان کلندو آهي. پر اهو منتر گهي ويٺي نه پڙهبو آهي. هر منتر لاءِ ”وقت ۽ جاءِ“ مقرر هوندي آهي. جيڪڏهن وقت ۽ جاءِ مان ڪا به هڪ شيءِ کٽل هوندي ته پوءِ ڀل پيا منتر پڙهجن دروازو نه کلندو آهي. علي بابا کي ٽيئي ڳالهيون سمجهه ۾ اچي ويون هيون. کيس منتر به ياد هو، غار وارو هنڌ به معلوم هو ۽ اها به خبر هئي ته غفا جي دروازي تي اهو منتر ڪيڏي مهل پڙهجي جو خزانو حاصل ڪري وٺجي.

اسان جي اڄوڪن ”علي بابا صاحبن“ کي کل جا سم سم جو منتر اچي ٿو، کين اها به خبر آهي ته عوام جو چوري ڪيل مال ڪهڙي غفا ۾ آهي. پر مسئلو اهو آهي ته هو غفا جي ويجهو پهچي نٿا سگهن پر جتي پهچي وڃن ٿا ته هر ڪو اهو چاهي ٿو ته سڄو خزانو پاڻ ميڙي وٺي ۽ ٻيو ڪنهن کي به حصيدار نه ڪري. پوءِ ٿئي ٿو پاڻ ۾ جهيڙو ۽ ان جهيڙي مان فائدو وٺي ڌاڙيل کين ڪٽي سٽي ايئن پورو ڪري ٿا رکن. جيئن علي بابا جي ڀاءُ سان ڪيو هئائون. ويچاري جو لاش ئي رلي ويو.

پاڪستان پيپلز پارٽي غفا جي در تي بيهي اڪيلي سر ”کل جا سم سم“ جو منتر پڙهڻ شروع ڪيو آهي. چاليهه چور منتر جا آواز ٻڌي خزانو بچائڻ لاءِ پ پ خلاف گهات پيا گهڙين پر پ پ ڪنهن به ٻي عوامي ڌر کي پاڻ سان کڻڻ لاءِ تيار نه آهي. 1977ع ۾ به ايئن ئي ٿيو هو. پيپلز پارٽيءَ کاٻي ڌر سميت ٻين حقيقي ڌرين کي اڪيلو ڪرن جي ڪوشش ڪئي پر ڌاڙيلن آڏو پاڻ اڪيلي ٿي وئي ۽ ان جو اهڙو حشر ٿيو جهڙو علي بابا جي ڀاءُ جو ٿيو هو.

پ پ جي پنهنجي حڪمت عملي آهي. پر جن ڌرين سان پ پ اتحاد ڪيو آهي اهي ڪلهه تائين چاليهن چورن سان گڏ هئا ۽ 4 اپريل 79ع تي مٺايون ورهايون هئائون. انهن هٿ ٺوڪين اتحادين جو هڪ ماڻهو به 1983ع وارن ٻه هزار شهيدن ۾ شامل نه هو. ۽ اڄ جڏهن حيدرآباد مان ڌاڙيلن جا ڪي ساٿي ڪلاشنڪوفن سميت جهليا آهن ته پ پ مٿان اکيون ڦوٽاري بيٺا آهن ۽ ڌرتيءَ جي ماڻهن کان شهر ڇڏائڻ جا گهات پيا گهڙين ۽ ڪو ممڻ مچائڻ جي تيارين ۾ آهي.

فقير جو خيال آهي ته ڌرتيءَ ڌڻين ۽ پ پ وٽ ان کانسواءِ ٻيو ڪو به رستو نه آهي ته اهي هڪ ٻئي کي پنهنجو مستقل اتحادي قبول ڪن ۽ سڀ عوامي ڌريون ڌاڙيلن کان عوام خزانو ڇڏائڻ لاءِ اتحادي بڻجن.

(هيءَ سين جمعو 5 مئي 1989ع، روزانه هلال پاڪستان ڪراچي)