0000-00-00
داخلا نمبر 1559
عنوان ڦوٽي فقير جي ڪچهري
شاخ هِيءَ سَئِنَ
پڙهيو ويو 7148
داخلا جو حوالو:
هن داخلا جون تصويرون نه مليون
ڦوٽو فقير پاڻ کي وڳند فقير جي تڙ، تڙ پوٽو سڏائيندو آهي. پرديسي فقير سان چڱي سنگت اٿس. تنهن ڏينهن به سندن ڪچهري جاري هئي. ڪٿان ڪٿان جون ڳالهيون کوٽي کوٽي ڪيائون، چرچا گهٻا، ٽهڪ ۽ اداسيون. مڙو ئي زماني جون ڳالهيون هيون.
”ڪر خبر پرديسي موٽي ويندين ڪيئن؟“ وڳند فقير جي تڙ، تڙ پوٽي پرديسي پکيءَ کان اوچتو سوال ڪيو.
”نه، ڪڏهن نه، سائينءَ جو در نه ڇڏيندم“ هن ڀٽائيءَ جي درگاهه ڏانهن عقيدت مان نهاري چيو. پرديسي فقير، گوري نسل جو جپي هو. شايد وڏن ڪشالن کانپوءِ ماڳ رسيو هو. ٻارين ٻچي ڀٽائيءَ جي چائنٺ تي پيو هو. ٻه پٽ سنڌي اسڪول ۾ پيا پڙهنس. وڏڙي پٽ جو خيال آهي ته پڻس ”مست موالي“ آهي.
”تو به وڏي دنيا ڏٺي!“ ڦوٽي چيو.
”هائو! پر ههڙي ڪٿي ڪو نه هئي.“
”عربستان ۽ آمريڪا به وئين؟“ ڦوٽي کي آمريڪا ۽ عربستان گهمڻ جي ڏاڍي سڌ هئي، الائي ڇو!
”هائو! پر مڪي مديني نه ڇڏيائون.“
”مديني ۾ منهنجا سنگتي آهن.“ ڦوٽي فقير کيس ٻڌايو.
”۽ آمريڪا ۾؟“ پرديسيءَ کلي پڇيس.
”نه، ڪو به ڪونهي!“
ڦوٽو فقير اداس ٿي ويو.
”آمريڪا وارن سان سنگت رکجانءِ به نه!“ پرديسي فقير صلاح ڏنس.
”ڇو؟“
”بي فيض آهن!“
”اڇا!؟“
”هتي به فيض جو درياهه پيو وهي!“ جپسيءَ وري درگاهه ڏانهن ڏٺو.
”بروبر!“ چئي ڦوٽي نعرو هنيو، ”جيءُ لطيف.“
”ٻڌ!“ ٿوري دير کانپوءِ پرديسيءَ ڦوٽي جو ڌيان ڇڪايو.
”ٻڌاءِ“ ڦوٽي ڪنڌ وراڻي ڏانهس ڏٺو.
”ڪنهن آمريڪيءَ سان ياري نه رکجانءِ، ٻڌءِ!“
”هائو!“
”آمريڪا وڃجانءِ به نه!“
”هائو!“
”وڃين ته بيمار نه ٿجانءِ، ٻڌين پيو نه؟“
”هائو! ڪو نه ٿو وڃان. پر ڇو نه وڃان؟“ ڦوٽي فقير کي ايڏيون صلاحون نه وڻيون. ماڻهو وڃي سگهي يا نه پر سڌ ڪرڻ ۾ ڇا هو!
”فقير رلي ويندين!“ جپسيءَ سمجهايس.
”ڪيئن؟“
”ايئن جو، بيمار ٿيندين ته گهر واري به ڪو نه پڇندءِ!“
”ڇو؟“
”نوڪري ڪندي ڪن اسپتال هلندءِ“ پرديسي فقير پڇيس.
”فقيرياڻي نوڪري ڇو ڪندي؟“ ڦوٽي فقير کي جلال اچي ويو.
”انهيءَ ڪري جو اتي سائينءَ جو لنگر ناهي هلندو“ پرديسي فقير تان جو احوال ڪيو ته ڦوٽو ڳڻتيءَ ۾ پئجي ويو.
”اسپتال به نه هلندي!؟“
ڦوٽو اداس ٿي ويو.
”متان هلئه، گهڻو ڪري ته ايمبولينس ۾ اماڻي ڇڏيندءِ، پوءِ کٽنئي ڀاڳ!“
”کل لاهي وجهانس!“
ڦوٽي کان فقيراڻيءَ تي ڪاوڙ اچي وئي.
”ان کان اڳ ڇڏي ويندو ۽ وڃي ڪو ٻيو مڙس ڪندي.“ پرديسيءَ ڳالهه ڪئي ته ڦوٽي گهور وڌس.
”آمريڪا ۾ ايئن ئي ٿيندو آهي!“ ڦوٽو وري ٽٻيءَم پئجي ويو.
”جيڪڏهن آئون اسپتال ۾ مري پوان ته؟“
”انڪري ئي ته منع ٿو ڪيانءِ فقير! پر تون ٻڌين به ته سهي!“ جپسيءَ سمجهايس.
”پر ٿيندو ڇا؟“
”ٿيندو وري ڇا! جي مرڻ کان اڳ قبر خريد ڪئي هوندءِ ته پورجي ويندين، نه ته .....“
” نه ته ڇا!؟“
ميڊيڪل ڪاليج وارا ڳڀا ڳڀا ڪري ڇڏيندءِ!“ پرديسيءَ چيو.
”نه!!“ ڦوٽي فقير کان خوف وچان رڙ نڪري وئي.
”هائو! اتي ايئن ئي ٿيندو آهي. تنهنجيون هڏيون شاگردن ۾ ورهائجي وينديون.“
”ايئن نه چئه!“ ڦوٽي منٿ ڪئي.
”باقي ڇا چوان؟“ جپسيءَ چيو. ڦوٽي ي ماٺ لڳي وئي. گهڙي رکي پڇيائين،
”قبر گهڻي ملندي آهي، اتي؟“
”ڪهڙي؟ اڀي يا اصلي ليٽيل؟“
”ڇا؟؟؟“ ڦوٽي وري ڇرڪ ڀريو.
”اڀي، سستي ملندي آهي ۽ ليٽيڪل مهانگي“ پرديسيءَ خبر ڏنس.
”ڇو!؟“
”اڀيءَ ۾ گهٽ جاءِ والاريندين نه، انڪري. بس اڀي کڏ کڻي تابوت کوڙي ڇڏيندءِ!“
پرديسي ٻڌايس.
”اڀي معنيٰ قيامت تائين بيٺو هوندس!؟“ فقير پريشان ٿي ويو.
”ٻيو نه ته!“
”ڀلا هوءَ ٻي قبر!“ ڦوٽي وڌيڪ چيو.
”پنج ڇهه هزار ڊالر، گهٽ ۾ گهٽ.“
”ڪيترا رپيا ٿيا؟“
”لک کن.“
”لک ته گهڻا آهن!“
”انڪري ته چوانءِ ٿو ته نه وڃ!“ پرديسيءَ وري صلاح ڏنس. فقير سوچ ۾ پئجي ويو.
”ڀلا ٻڌ!“
”چئه.“
”گهر واري به ڇڏي وڃي ته اڪيلي ماڻهوءَ جا ڪانڌي ڪير ٿين؟“ فقير کي ان سوال واقعي منجهائي وڌو هو.
”ڪمپنيءَ وارا.“ پرديسيءَ ٻڌايس.
”ڪهڙي ڪمپني وارا؟“
”قبرستان ڪمپنيءَ وارا؟“
”قل به پڙهندا!“
”ان لاءِ جدا پئسا وٺندا آهن!“
”ڪفن جا پئسا ته لک ۾ شامل هوندا آهن نه؟“
”سادي ۾ سادي ڪفن جا!“ جپسيءَ چيو.
”ڀلا اوچي جا؟“
” ان جا وڌيڪ پئسا ٿيندا آهن. جڏهن تون قبر جي بڪنگ لاءِ ويندين نه! ته سڀ تفصيل وٺندءِ. تابوت جي ڪاٺ کان وٺي اتي ٿيل چٽسالي تائين. فل سوٽ سان دفن ٿيڻ چاهين ته پئسا اوترا وڌي ويندا، جيڪڏهن چاهين ته ڪانڌي ڏکارا گيت ڳائيندا هلن ته ان جو به بندوبست ڪندا، توتاڙيون وڄرائين ته اهو به ٿيندو. جهڙو ڪتبو لڳرائيندين اوترا، پئسا جمع ٿيندا ويندا، تون لک ڊالر به خرچ ڪري سگهين ٿو!“ پرديسي فقير سڀ تفصيل ڏني.
”اهي ته تمام گهڻا آهن!“
”پئسا قسطن ۾ به جمع ڪرائي سگهين ٿو.“
”تڏهن به گهڻا آهن.“
انهيءَ ڪري ته چوانءِ ٿو ته آمريڪا نه وڃ. وڃين ته بيمار نه ٿج. بيمار ٿئين ته مري نه پئج ۽ موٽي اچج.“ پرديسي فقير وري صلاح ڏنس.
” تو ته مونکي ڊيڄاري ڇڏيو آهي!“
”تون ڇا، سڀ ڊنل آهن.“
پرديسيءَ چيو.
”پر آئون اڪيلائپ ۾ مرڻ نه ٿو چاهيان.“
ڦوٽي فقير ڊگهو ساهه کنيو ۽ گوري فقير جي چهري ۾ ڏسي سوچيو. ”هي پرديسي به پڪ ئي پڪ انهيءَ ڪري ڀڄي آيو آهي.
(هيءَ سين خميس 3 جون 1988ع، هلال پاڪستان ڪراچي)