چمڙو، وڏو ميوي خور، اڏامندڙ لومڙي

ميوي خور وڏو چمڙو، اڏامندڙ لومڙي / / Pteropus giganteus Indian Flyngfox

چمڙو، وڏو ميوي خور، اڏامندڙ لومڙي

ھي تمام وڏو چمڙو ٿئي ٿو. قدبت ۾ عام ڪانءَ جيترو آھي. ان جا پَـر ڪارا ۽ ڪَن غير بَجدار ٿيندا آھن. ھن چمڙي جو دوناڙ لومڙيءَ جھڙو آھي جنھن ڪري ان کي ’اڏامندڙ لومڙي‛ چوندا آھن. اُڏامندڙ لومڙيءَ جي مٿي ۽ ڪنڌ وٽ ادرڪي ڳاڙھي بَج، پُٺيءَ جي مٿئين حصي تي ٿلھو ھيڊڙو ناسي پٽو ۽ ھيٺئين حصي تي ذري گھٽ صفا ڪاري بَج ھوندي آھي. ھن چمڙي جي پَـرن جي پکيڙ 116 کان 134 سينٽي ميٽر (64 کان 53 انچ) ھوندي آھي. آڱوٺي جي ماپ 56. سينٽي ميٽر ٿي سگھي ٿي، ۽ پَـرن جي ٻئي پور تي ٻيو چنبو ھوندو اٿس. جسماني وزن لڳ ڀڳ 60 گرام اٿس.

لومڙيءَ جي شڪل وارا ھي چمڙا کليل ماحول جي وڏن وڻن تي وڏين ڪالونين جي صورت ۾ ابتو لڙڪي آرام ڪندا آھن، ڏاڍو شور ڪندا آھن، ڄڻ ته پاڻ ۾ تڪرار ڪندا ھجن. حقيقت به ڪجهه ايئن آهي جو انهن مان هر ڪو وڻ جي مٿئين حصي تي آرام ڪرڻ چاهيندو آهي، ان سبب اهي پاڻ ۾ وڙهندا رهندا آهن. اونھاري ۾ بھتر خطن ڏانھن لڏپلاڻ ڪندا آھن، پر سياري ۾ گدامڙي، پِپر ۽ بَڙ وغيره کي ترجيح ڏيندا آھن.

ھي چمڙو کيرٿر سميت سڄي پاڪستان ۾ ٿئي ٿو. گذريل ڪجھه سالن کان سنڌ جي ميداني علائقن جو رخ ڪيو اٿس، جنھن ڪري ميون جا باغائي ھن چمڙي جي حملن کان پريشان آھن ۽ ان کي منهن ڏيڻ جون ترڪيبون ڳولي رھيا آھن. ھي چمڙا شام جي وقت ۾ ميويدار باغن تي حملو ڪندا آھن ۽ باک ڦُٽيءَ مهل واپس ٿيندا آهن. اھڙن باغن جي کوج ۾ 15 کان 30 ڪلوميٽرن جي پرواز به ڪندا آھن. اُڏامندڙ لومڙي ميوي جي وڻ تي هڪ چنبو کُپائي لڙڪي پوندي آهي ۽ ٻئي چنبي سان ميوو جهلي وڏا وڏا ٽُڪر ڪري کائيندي آهي.

هي چمڙو مارچ اپريل ڌاري افزائش نسل ڪندو آهي. حڪيم حضرات ان چمڙي جي کل مان ڪُشتا ٺاھيندا آھن.