0000-00-00
داخلا نمبر 1611
عنوان پنڌ سان مطلب
شاخ هِيءَ سَئِنَ
پڙهيو ويو 7515
داخلا جو حوالو:
هن داخلا جون تصويرون نه مليون
پنڌ سان مطلب
ڪالهوڪي ڏينهن ۾ فقير کي ڪيئي نوجوان گڏيا. سڀني جي ذهن ۾ جدا جدا فرمائش هئي.
”توهان جو ڊراڪولا وارو ڪالم پڙهيوسون، پر هنن همراهن تي به لکو نه!“
”هو ڪير؟“
”پ پ وارا ٻيو ڪير!“
ٻئي نوجوان چيو، ”فقير سازشي ٽولي نٿو لکين؟“
”سازشي ڪير؟“
”ڪميونسٽ ٻيو ڪير!“
ٽئين نوجوان اک ڪرڙي ڪري صلاح ڏني، ”هنن تي لک نه!“
”هو ڪير؟“
”عوامي نيشنل وارا!“
چوٿئين ڏند ڀڪوڙي چيو، ”ديشين تي نٿو لکين، ڇو؟“
سڀني جو خيال هو ته فقير کي ڪنهن نه ڪنهن ڌر جي کليءَ طرح حمايت ڪرڻ گهرجي ۽ ڪنهن ڪنهن جي مخالفت ۾ لکڻ ضروري آهي. هڙني نوجوانن فقير کان پنهنجي پنهنجي حق ۾ لکائڻ ٿي چاهيو. سوال اهو آهي ته ڇا فقير کي سچ پچ ڪنهن هڪ سياسي پارٽيءَ جو حمايتي يا مخالف ٿي لکڻ گهرجي؟ فقير ته ڪنهن ماڻهوءَ جو حامي هوندو آهي نه مخالف. پاڻ کي پنڌ سان مطلب آهي، پنڌ جيڪو لاهوت ڏانهن هجي، جيڪو قافلو ان دڳ تي ملندو تنهن سان پنڌ ۾ شريڪ ٿيو ۽ جيڪو نه هوندو تنهن لاءِ دعا!
سماج ۾ اختلاف ايترا وڌي ويا آهن جو مرڻ مارڻ جون ڳالهيون هلي پيون آهن. ايتري حد تائين جو جڏهن ڪو فقير امن امان جي ڳالهه ٿو ڪري ته نوجوانن کي ڳالهه نه ٿي وڻي، ماڳهي ڪهاڙي اُلاري ٿا بيهن. هڪ ٻئي جي راءِ جو احترام آهي ئي ڪو نه،. هو فرد پاڻ کي عقل ۾ اڪابر ٿو ڀانئي ۽ ٻيا ... جهڙوڪ شاهه دولا جا ڪوئا هجن.
فقير جو خيال آهي ته هر ماڻهو هڪ ڪائنات آهي. ڪائناتون ٻن قسمن جون اهن. هڪ اها جيڪا اسان جي گڏيل ۽ معروضي آهن. ٻي اها جيڪا اسان مان هر هڪ جي ذهن ۾ آهي، جنهن ۾ پنهنجو پنهنجو سج، چنڊ، تارا، قوم، ڪٽنب ۽ مائٽ آهن. داغ ۾ جهومندڙ گل يا سنڌوءَ جي ڇولي هر ذهن پنهنجي هساب سان جهٽي ۽ محسوس ڪري ٿو. هر ذهن ڪائنات کي پنهنجي مشاهدي ۽ تجربي سان پرکي ٿو. جڏهن ماڻهو ڄمي ٿو تڏهن هڪ نئين ڪائنات ڄمي ٿي، جنهن ۾ اهو سڀ ڪجهه آهي جيڪو ان جهڙي ڪنهن ٻي ڪائنات ۾ آهي، رنگ خوشبوءَ، روشني، نظارا، احساس ۽ الائي ڇا ڇا! جڏهن ماڻهو مري ٿو ته اها سڄي ساري ڪائنات مري ي.
جڏهن دهشتگرد هڪ ماڻهو مارين ٿا، تڏهن هو هڪ متحرڪ ڪائنات کي قتل ڪن ٿا. ڪائنات جو قتل معاف نٿو ڪري سگهجي ۽ جيڪي ماڻهو ڪنهن دهشتگرد جي حمايت ڪن ٿا تهن کي به معاف نٿو ڪري سگهجي.
دهشتگردي پيدا ٿيڻ جو هڪ سبب اهو به آهي ته ڪي ڏاڍا مڙس هر ڪائنات کي پنهنجي حڪم تي هلائڻ چاهين ٿا. هر ڪائنات کي پنهنجو محور هوندو آهي. جيڪو بدلجي نٿو سگهي. محور بدلائڻ جي ڳالهه ڪبي ته ”امن امان“ واري صورتحال ”مرڻ مارڻ“ واري صورتحال ۾ تبديلي ٿي ويندي ڇو ته هر وجود پنهنجي مفاد جو دفاع ڪندو اهي.
پر ان جو مطلب اهو ناهي ته گڏيل ڪائنات کي اوليت ناهي. گڏيل ڪائنات اولين شرط آهي. پر هر ماڻهوءَ جي اک واري ڪائنات کي نظر انداز ڪري گڏيل ڪائنات ۾ سک قائم رکي نٿو سگهجي.
ليکڪ کان اهو گهرڻ جيڪو ڪنهن پارٽيءَ جي مرضي موجب هجي، ليکڪ جي ڪائنات ۾ مداخلت نه آهي ته ٻيو ڇاهي؟ ليکڪ پنهنجي واٽ وٺي هلي ٿو ۽ ٻين جي واٽن ۾ رنڊڪ نٿو وجهي. ڇا اسان ايئن نٿا ڪري سگهون ته ڪن ماڻهن جي حمايت ۽ مخالفت ڪرڻ بدران امن امان جي حمايت ڪيون، گڏيل ڪائنات جي حفاظت لاءِ هر ماڻهوءَ جي اک واري قيمتي ڪائنات جي حفاظت ڪيون! هڪٻئي جي نڪته نظر کي سمجهي گڏيل سک جي قيام ۾ پنهنجي مدد ڪيون!
ڊراڪولا مري چڪو آهي، پر ڊراڪولا جا پوڄاري اڃا جيئرا آهن، جيڪي مرڻ مارڻ لاءِ تيار آهن. فقيرن جو پڌ اڃا کٽو نه آهي، اڃا پنڌ گهڻو آهي، لاهوت جو پنڌ اهو ئي اهي، جيڪو وڏي سهپ سان جاري رکڻو آهي.
هيءَ سين جمعو 25 آگسٽ 1989ع، روزانه هلال پاڪستان ڪراچي