0000-00-00
داخلا نمبر 1569
عنوان طوطا ازم
شاخ هِيءَ سَئِنَ
پڙهيو ويو 32767
داخلا جو حوالو:
هن داخلا جون تصويرون نه مليون
چوٿون پنجون ڏينهن هڪ چڙيل فقير پنهنجون ٻوٽيون پٽي رهيو هو، پڇا تي چيائين، ”گادي نشين جي هٺ باغي ڪيو اٿم.“ چڙيل فقير ڪلهه تائين جن کي کاهوڙي ٿي سڏيو، تن کي اڄ گادي نشين پئي چيائين.
”ڇو ڀائو، اڄ کاهوڙين کي گادي نشين پيو ڪوٺين؟“
لاهوتيءَ چڙيل فقيرن کان رازداريءَ سان پڇيو.
”جيڪڏهن کاهوڙي لڪير جا فقير ٿي پون ته پوءِ به کين گادي نشين نه چوان؟“ فقير چيو.
”ڳالهه ڇاهي؟“
”ڳالهه اها آهي ته آئون طوطو ناهيان!“
”ڇا!؟“ لاهوتيءَ ڇرڪ ڀريو، ”کاهوڙي توکي طوطو ٿا سمجهن؟“
”هائو، هو چون ٿا ته جيڪو لفظ سندن زبان مان نڪري، آئون به اهو ئي ورجايان.“ چڙيل فقير ڏک ۽ ڪاوڙ ۾ چيو، ”مون کي به پنهنجا خيال ٻڌائڻ جو حق آهي، مون به سچ جي ڳولا ۾ پير زخمي ڪيا آهن!“
”ايترو جذباتي نه ي فقير!“ لاهوتيءَ سندس پٺيءَ تي هٿ رکيو.
”ڪيئن نه ٿيان لاهوتي؟ کاهوڙي، کاهوڙي هوندا آهن، کين گادي نشين نه ٿيڻ گهرجي!“
”نيٺ به ڳالهه ڇاهي؟“
”ڳالهه اها آهي ته آئون طوطو ناهيان، آئون ڀولو به ناهيان جو جيئن گادي نشين چون تيئن ٻوليان ۽ دٻڪي وڄائين ته نچڻ شروع ڪيان. ماڻهو، ڪاٺ کڏو نه هوندو آهي لاهوتي! ماڻهو، ماڻهو هوندو آهي. اهو ممڪن ناهي ته آئون سوچيان به سندن مرضيءَ موجب!“ چڙيل فقير هڪ ساهي دانهن ڏيئي ويو.
لاهوتي ڳالهه جي تري تائين پهچي ويو. وٽس ڪو به جواب ڪو نه هو. واقعي! ماڻهو، ماڻهو ئي هوندو آهي. لاهوتي، اگوري، جوڳي ۽ فقير سڀ سچ جا پانڌيئڙا آهن. سڀني جي ڳولا ۽ ڀوڳنا قدر لائق آهن. سڀ هڪ ئي لڏي جا آهن، ڪو به گادي نشين پير يا مريد ڪونهي. فقير هڪ ٻئي تي خيال نه ٿاڦيندا آهن، بس! جنهن کي ”سونهن“ جيئن ڏيکاري ڏي. هيءَ ڪنهن درگاهه جي گادي نه هئي، جتي جيئن گادي نشين چون سو حرف آخر هجي.
لاهوتيءَ کي پير جبل شاهه واري گادي ياد اچي وئي، جتي گادي نشين پنهنجي سر پاڻ سندس پٽ سائين گگن شاهه جي بزرگيءَ بابت هلايو هو ته: جڏهن گگن شاهه ننڍو هو تڏهن هڪ ڏينهن ڀت تي لانگ ورائي ويٺو ۽ ڀت کي اڙي هڻي چيو هئائين، ”هل منهنجا گهوڙا.“ ته ڀت هلڻ لڳي هئي. لاهوتيءَ کي اهو به ياد آيو ته ماڻهن کي ان ڳالهه تي ويساهه اچي ويو هو. تڏهن لاهوتيءَ کي سڀ مريد طوطا لڳا هئا ۽ پوءِ هو پاڻ به پير جبل شاهه جي درگاهه ڇڏي هليو ويو هو.
”ڏک اهو اٿم ته کاهوڙين وٽ طوطن جو قدر ٿي پيو آهي ۽ جيڪو سندن راءِ کان اختلاف رکي ٿو، تنهن کي نٿا سهن!“ چڙيل فقير، شديد ڏک ۾ چيو ۽ لاهوتي سندس چهري ۾ ڏسندو رهيو.
هيءُ پهرين فقير نه هو جنهن لاهوتيءَ وٽ اندر اوريو هو. بي حساب فقير هئا؛ جيڪي ساڳيو درد کڻي جهنگ ۽ جبل ۾ ڀٽڪندا پئي وتيا. لاهوتي چڙيل فقير کي غور سان ڏسندو رهيو، ”درد جا پهاڙ پٺيءَ تي کڻي هلندڙ هن فقير کي رنجائڻ سان کاهوڙين کي ڇا مليو؟ هيءُ معاملو ڪيستائين هلندو؟“.
(هيءَ سين خميس 15 سيپٽمبر 1988ع هلال پاڪستان ڪراچي)