جتوئي صاحب ٿورا ڪيئن لاهيندو؟

روزاني سچ ڇنڇر 26 سيپٽمبر

تمر لطيف؛ آئينو

جتوئي صاحب ٿورا ڪيئن لاهيندو؟

سنڌ سرڪار ڀلي پئي چوي تہ اسان بليڪ ميلنگ ۾ ڪو نہ آيا آهيون، چوڻ سان ڪھڙو فرق ٿو پوي؟ وڻ تي چڙهي ويل ايم ڪيو ايم ايئن ئي هيٺ ڪو نہ لٿي آهي. ايم ڪيو ايم کي پنھنجي پارليامينٽري ۽ اسٽريٽ پاور جي خبر آهي ۽ اها ڳالھہ مسلم ليگ کان وٺي پيپلز پارٽيءَ تائين هر هڪ ڌر چڱيءَ طرح ڄاڻي ٿي. مسٽر لياقت جتوئي گذريل مهينو کن جنھن ذهني ڇڪتاڻ ۾ هو ۽ مسلم ليگ کي جيترا پاپڙ ويلڻا پيا، ان جو اظهار خود جتوئي صاحب جي ان جملي مان نمايان آهي تہ، ” متحده جو ٿورائتو آهيان، بيوفائي يا سازش نہ ڪندس!“ هڪ خبر ۾ ايئن بہ چيو ويو تہ جتوئي صاحب جي طبيعت هاڻي ٺيڪ آهي. واقعي هاڻي سندس چهري تي مرڪ بہ نظر اچي ٿي.

لياقت صاحب جيئن تہ 109 مان 61 ميمبرن جو اعتماد حاصل ڪيو، هن کي وضاحت ڪرڻي پئي تہ ”متحده پئسا نہ ورتا آهن!“ جيڪڏهن سچ پچ ايئن ڪو نہ هو تہ پوءِ هڪ ڪوڙي ڳالھہ يا تہمت تي وضاحت پيش ڪرڻ جي ڪھڙي ضرورت هئي؟ پاڪستان جي سياست ۾ ايئن ئي ٿيندو آهي. جڏهن چئبو آهي تہ ”ڪو بہ بحران ڪو نہ آهي“ تڏهن ئي ڪو وڏو بحران موجود هوندو آهي. متحده جي فاروق ستار بہ اٿندي ئي وضاحت ڪئي تہ ”اسان ڪا بہ بليڪ ميلنگ نہ ڪئي آهي، متحده فيصلو ڪرڻ يا بدلائڻ جي پوزيشن رکي ٿي، پر اسان سرحدن جي صورتحال ڏسي مسلم ليگ جي حمايت ڪئي آهي.“ هن صاحب تہ پيپلز پارٽيءَ کي بہ مهڻو ڏنو، چيائين، ”پيپلز پارٽي سنڌ ڪارڊ کي چڱيءَ طرح استعمال ڪري ها تہ اڄ سياسي صورتحال مختلف هجي ها!“ اسان سمجهي سگهون ٿا تہ هو سنڌ ڪارڊ جو لفظ استعمال ڪري ٿو پر اصل ۾ ”ايم ڪيو ايم ڪارڊ“ چوڻ چاهي ٿو.

اها ڪيڏي نہ حيرت جھڙي ڳالھہ آهي تہ متحده کي اوچتو ئي اوچتو ”سرحدن جو خيال“ اچي ويو! ڇا ٻہ ٽي ڏينھن اڳ تائين پاڪستان جون سرحدون محفوظ هيون يا اتي ڪا ٻي صورتحال هئي؟ ٺھيو، جيڪڏهن سرحدن جي صورتحال سبب مسلم ليگ جو ساٿ ڏنو ويو تہ پوءِ پيپلز پارٽي کي سنڌ ڪارڊ جو مهڻو ڇو ڏنو ويو؟ جيڪڏهن پيپلز پارٽي سنڌ ڪارڊ کي ٺيڪ طرح استعمال ڪري ها تہ اڄ سياسي صورتحال مختلف (يعني متحده ۽ پيپلز پارٽيءَ جي وچ ۾ مفاهمت جي ڪا صورت) ڪيئن هجي ها؟ هيءَ تہ سڌي سنئين سياسي سودي بازي آهي ۽ هئي. آئون سمجهان ٿو تہ اها غلط فهمي خود پيپلز پارٽيءَ وارن کي بہ ڪو نہ هئي تہ ايم ڪيو ايم ۽ پيپلز پارٽي هن موقعي تي پاڻ ۾ پيار ونڊي سگهن ٿيون. ها!ٰ اهو ان صورت ۾ بلڪل ممڪن ٿي سگهيو ٿي، جيڪڏهن پيپلز پارٽي سنڌ جي وڏ وزارت لاءِ ايم ڪيو ايم کي آڇ ڪري ها!

ايم ڪيو ايم هڪ ڀيرو ٻيھر مسلم ليگ کي جهڪائي وڌو آهي. مسلم ليگ وٽ ڪا ٻي واٽ بہ تہ ڪو نہ هئي! جتوئي صاحب ۽ فاروق ستار جي اها دعويٰ تہ جتوئي حڪومت کي بليڪ ميل نہ ڪيو ويو آهي، هڪ ٻاراڻو دليل ان ڪري بہ آهي تہ سنڌ ۾ لياقت جتوئي يا مسلم ليگ هجي اقتدار جون چاٻيون فقط متحده وٽ آهن. اها جڏهن بہ چاهي ٿي، ڪنھن صوبيدار وانگر اکيون ڏيکارڻ شروع ڪري ٿي. جتوئي صاحب کي واقعي بہ متحده جو ٿورائتو هئڻ کپندو هو، جيئن هن ٿورا مڃيا بہ آهن. ”ٿورا“ ڳائبا تڏهن آهن، جڏهن لاهي نہ سگهبا آهن. متحده ڪا اهڙي وائڙي ڌر بہ ڪو نہ آهي. جنھن ڳائجڻ لاءِ، حڪومت تي ٿورو ڪيو هجي، اهو ٿورو ميان صاحب کي، مسلم ليگ کي ۽ خود مسٽر جتوئيءَ کي ئي عملي طرح لاهڻو آهي.

ڳالھہ کٽائڻ لاءِ فقط ايترو ئي چوڻ ڪافي آهي تہ جيڪڏهن متحده جي صاحبن کي جتوئي صاحب تي ڪو ٿورو ڪرڻو هو، تہ پوءِ اسلام آباد، لاهور ۽ ڪراچيءَ جون حڪومتون نائن زيرو کان لنڊن ياترا ڇو ڪنديون رهيون؟ ڪيڏو نہ سرڪاري پئسو، پئٽرول ۽ هوائي جهازن جي ٽڪيٽن تي خرچ ٿيو، بيگناھہ! متحده وارا صاحب ڇا لاءِ غير سرڪاري بئنچن تي ويھڻ لڳا هئا؟ جنھن وقت اهو ناٽڪ رچايو پئي ويو تہ ڇا ان مهل سرحدن جي صورتحال ڪا ٻي هئي؟

فاروق ستار دعويٰ ڪري ٿو تہ ”متحده کي اقتدار جي بک ڪونہي!“ ڇا تہ زبردست دعويٰ ڪئي وئي! متحده، جڏهن مهاجر قومي مومينٽ هئي، ان وقت بہ، ۽ هاڻي بہ، جڏهن اها (نالي ماتر) متحده قومي مومينٽ آهي، ساڳي پاليسيءَ تي هلي رهي آهي. اها اقتدار ۾ شامل بہ رهي ٿي، رعايتون بہ وٺي ٿي. جيڪو ڪنھن پارليامينٽري پارٽيءَ کي ڪو نہ جڳائي. آئون سمجهان ٿو تہ اهو چوڌري شجاعت ئي چيو هو تہ ”هن پاسي ( ايم ڪيو ايم وٽان) مطالبا ئي مطالبا هئا. اسان جو مطالبو صرف امن هو. ”هن اڃا ڪالھہ بہ چيو آهي تہ سنڌ م امن قائم ڪرڻ اسان جي پھرين ترجيح آهي.

ماڻهو چون ٿا تہ متحده وارن حڪومت کان الائي تہ ڪيترا ڪروڙ رپيا ورتا آهن. پاڻ وٽ ڪو ثبوت ڪونہي، ان ڪري ان الزام جي تصديق ڪرڻ جي پوزيشن ۾ ڪو نہ آهيون. پر متحده جي حمايت ظاهر ظهور آهي ۽ لياقت صاحب، ڀري سڀا ۾ اعلان ڪيو آهي تہ ”ايم ڪيو ايم جي خلاف ڪا سازش ٿي تہ مان ڍال بڻجندس!“ عوام لاءِ اهو سوال ئي ڪافي آهي تہ ايم ڪيو ايم جي خلاف ڪھڙي قوت سازش ڪري سگهي ٿي. جنھن لاءِ وڏي وزير کي پارليامينٽ ۾ بيھي ڍال بڻجڻ جو اعلان ڪرڻو پيو.

جيستائين سازش جي الزام جو تعلق آهي، ايم ڪيو ايم جا صاحب ڪراچي توڻي لنڊن مان بار بار چوندا رهيا آهن تہ ”ايجنسيون“ سندن خلاف سازشون ڪري رهيون آهن. تازو، اهڙو ئي هڪ بيان ان وقت جاري ڪيو ويو، جڏهن ڪراچيءَ ۾ پاڪستان جو جهنڊو ساڙڻ واري خبر اخبارن ۾ ڇپي هئي ۽ پوءِ ان ڏوھہ جي الزام ۾ ڪا وٺ پڪڙ ٿي هئي. بہرحال، هاڻي اها ئي ”مظلوم ترين ڌر“ ٻيھر سرڪاري بئنچن تي ويٺي آهي!

ايم ڪيو ايم ڀلي سرڪاري بئنچن تي ويھي، ڪنھن کي بہ اعتراض ڪو نہ آهي، پر سڀ کان پھرين ان تنظيم جا باني اڳواڻ پاڻ تان دهشتگرديءَ وارا ٺپا تہ لاهين. ايم ڪيو ايم پارليامينٽري سياست ڪري تہ ان جھڙي ڪا ٻي ڳالھہ! ايم ڪيو ايم تہ هڪ هٿ ۾ بندوق ۽ ٻئي هٿ ۾ ووٽ کڻي هلندي رهي آهي ۽ دعويٰ ”اصولي سياست“ جي ڪري ٿي. ڇا جمهوريت ۾ ھہڙا متضاد اصول هلي سگهن ٿا؟ ڪراچي اڄ بہ بدامنيءَ جو شڪار آهي ۽ اڪثر خونن جي پويان ڪنھن نہ ڪنھن ريت ايم ڪيو ايم جو نالو اچي ٿو. چاهي اها ”حق پرست“ هجي يا ”حقيقي!“ ڪراچيءَ ۾ هلندڙ خونريزي ٻنہي ڌرين جي باهمي ويڙھہ آهي يا ٻيو ڪجھہ؟ ٻنہي صورتن ۾ امن جو سوال موجود اهي. اهو ئي امن آهي، جنھن جي خواهش چوڌري شجاعت ڪئي هئي. اها ئي بدامني آهي. جنھن جي ڪري ايم ڪيو ايم جا سرگرم دهشتگرد گرفتار ٿيا ۽ مٿن ڪيس داخل ٿيا، بعد ۾ انھن مان ڪن کي ”پي رول“ تي آزاد ڪيو ويو ۽ نتيجي ۾ دهشتگرديءَ جا واقعا وڌي ويا. هاڻي بہ ڪو اهڙو ئي سمجهوتو ٿي ويل نظر ٿو اچي. ٻہ چار ڏينھن اڳ جون اخبارون هڪ ڀيرو ٻيھر پڙهو، ”سودي بازيءَ“ جا گهڻا ئي اسم سامهون اچي ويندا.